विभक्ती व त्याचे प्रकार - Vibhakti in Marathi Examples PDF
Vibhakti in Marathi
विभक्ती प्रत्यय तक्ता मराठी
प्रत्येक वाक्य हे एखाद्या कुटुंबासारखी
आहे कुटुंबात आई-वडील भाऊ-बहीण पती-पत्नी
मुलगा मुलगी अशा विविध नात्याची
काही माणसे एकत्र येतात कुटुंबातील एक व्यक्ती प्रमुख
असते या प्रमुख व्यक्तीशी
त्या कुटुंबातील इतर व्यक्तींचे प्रत्यक्ष
अगर अप्रत्यक्ष असे नाते असते
हीच गोष्ट वाक्यातील पहावयास मिळते वाक्यातील शब्दांचा त्यातील मुख्य शब्दांशी म्हणजे क्रियापदांची किंवा इतर शब्दांशी काही
ना काही संबंध असतो
संबंधाला व्याकरणात कारक असे म्हणतात
विभक्ती म्हणजे काय?
वाक्यात
जे शब्द येतात त्यांच्या
मूळ स्वरूपात जसेच्या तसे सामान्यता येत
नाहीत वाक्यात वापरताना त्यांच्या स्वरूपात बदल करावा लागतो
उदा . शेजारी मधु रस्ता कुत्रा
काठी मर असे शब्द
एकापुढे एक ठेवल्याने काहीच
बोध होत नाही या
शब्द समूहाला वाक्य म्हणता येत नाही ते
वाक्य होण्यासाठी शेजारच्या मधुने रस्त्यात कुत्र्याला काठीने मारले अशा स्वरूपात शब्दरचना
करायला हवी वाक्यातील शब्दांचा
संबंध दाखवण्यासाठी नाम किंवा सर्वनाम
यांच्या स्वरुपात जो बदल किंवा
विकार होतो त्याला व्याकरणात
विभक्ती असे म्हणतात
विभक्तीचे आठ प्रकार
प्रत्येक वाक्य म्हणजे विधानसभेत या क्रियापद हा प्रमुख शब्द होय ही क्रिया करणारा वाक्यात कोणीतरी असतो त्याला क कर्ता असे म्हणतात. ही क्रिया कोणावर घडली ? कोणी केली ? कशाने केली ? कोणासाठी केली? कोठून घडली? कोठे किंवा केव्हा घडली? हे सांगणारे शब्द वाक्यात असतात नामांचा क्रियापदाची किंवा इतर शब्दाशी असणारा संबंध अशा आठ प्रकारचा असतो म्हणून व्यक्तीचे एकंदर आठ प्रकार मानले जातात. की असे
(१) प्रथमा
(२) द्वितीया
(३) तृतीया
(४) चतुर्थी
(५) पंचमी
(६) षष्ठी
(७) सप्तमी
(८) संबोधन.
यातील
पहिल्या सांगताना संस्कृतातील नावे दिली आहेत
आठव्या संबंधाच्यावेळी हाक मारली जाते
म्हणून त्याला अष्टमी असे न म्हणता
संबोधन असे नाव दिले
आहे . (संबोधन = हाक मारणे,बोलावणे
) .
या विभक्तीचे प्रत्यय
कोणते व त्यामुळे नामाच्या
स्वरूपात कोणते बदल होतात हे
पुढील तक्त्यावरून दिसून येतात.
